working with listening maps in middle school. How to create one.


Unit study for middle school general music.
Working with listening maps.
Teach your students how to create one.





Greek text following

Following my previous post on how can a middle  music teacher motivate teenager students to appreciate instrumental music and after a few unsuccessful lesson plans, I decided to start a new project with them on how to create a listening map.

We have already been working in year 6 on how to follow a listening map with examples such as "In the hall of the mountain king" by E. Grieg:

                                       

or even another version from classic for kids. We also had some other Active Listening activities with questions to help them monitor what they listen etc. Therefore I felt that it was the right moment to begin with our next project.


How we begin. Steps and Guidance.




Elements of music.

Even if you taught that before, it is always a good idea to remind your students a few things about the main elements of music. It will help or guide them during their listening.


More focus on Music Form.

Focus on the Music Form now. How any piece of music is structured, how the different sections in a piece of music are positioned together to form the composition.
Sometimes I find it useful using examples on the structure we follow to write texts.
In music, same way as in texts, structure is also crucial and helps you monitor and understand the main idea but also all the details. And there are similar key concepts you need to grasp: Contrast, Repetition and continuity.
Another interesting example and more ideas can be found on Music Theory academy: "in order to understand these concepts in musical structure it is helpful to see them in terms of a journey.
Let’s imagine for a moment that a piece of music is like a train journey."

Regarding the form I always use the same example as Robert Amchin in the following video:




Focus on the guideposts.
An effective way to mark “guideposts” and help anchor where you are in the music piece is graphic notation that reflects the relative pitch levels and the note duration.  A useful example:


line up= continuous sound rising in pitchline down= continuous sound, falling in pitch
up and down= continuous sound rising then fallingdown and up= continuous sound falling then rising
flat line= continuous sound at same pitchdots= short sounds at different pitches
dot up= short sounds rising in pitchdot down= short sounds falling in pitch

Demonstrate Step by step the process.

My next step in class will be to build together on the board a listening map, following all steps that the students need to follow when they will have to start working on their own for this. For this activity I like choosing any dance from P.I.Tchaikovsky's Nutcracker. A good example is the Chinese Dance.


It is really important to hand out written, step by step instructions they need to follow. It is also important to follow the same process in the classroom when you demonstrate the way. Also always use advises such as: " Get comfy with the instrumental piece you have chosen. You are going to listen to it many, many times." Or: "During the first listen... and during the second listen..." . We have to understand that something that is natural for us can be the most difficult thing for a students with no such skills. So students need full and detailed step by step instructions.

Let them create.

But make sure you give clear instructions. I always guide them to go through each section and put down icons to show what they hear. They need to make sure to mark only what stands out to the listener. These are supposed to be “guideposts” to help anchor where you are in the song. Less is definitely more. And they will probably have to listen to each section several times to figure out what to mark on their listening map.







Results.



You will be impressed! The results from my students, even the first time we followed the programme, were breathtaking! It is a long journey you take together, with difficulties that most times seem (on both sides) impossible to overcome. However, hard work will be rewarded. And when you see them reaching their destination, when everything becomes clear and suddenly they understand and feel details in symphonic music that they would never have the opportunity to feel, you will just share their proud!!

I will always keep those pictures in my mind when students were  coming in the music room with friends from other classes, just to show them their work that we pinned on the notice board…









This project was inspired and implemented  by Vicky Mentzou first time during Autumn 2017/2018, in a middle school in Stockholm, with students in year 7 with no  music background.


Greek text


Δουλέυοντας με χάρτες ακρόασης στο μάθημα της μουσικής.
Ολοκληρωμένο πρόγραμμα δημιουργίας χαρτών από τους μαθητές.
Συνεχίζοντας προηγούμενη ανάρτηση για το πως θα μπορούσε ένας εκπαιδευτικός μουσικής να αλλάξει την στάση και την αντίληψη των έφηβων κυρίως μαθητών, που συνδέονται με την συμφωνική μουσική και έπειτα από αρκετές αποτυχημένες απόπειρες και σχέδια μαθημάτων, αποφάσισα να ξεκινήσω ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα.
Στόχος του προγράμματος αυτού είναι η  δημιουργία χάρτη ακρόασης από τους ίδιους τους μαθητές.

Απώτερος στόχος: Η κατανόηση της συμφωνικής μουσικής ως μέσο έκφρασης και δημιουργίας.

 Η όλη διαδικασία είναι καλό να ξεκινήσει με την εισαγωγή και έκθεση των μαθητών στους χάρτες ακρόασης.  
Μερικά παραδείγματα είναι ο απλός μα περιεκτικός χάρτης ακρόασης για το κομμάτι "In the hall of the mountain king" του E. Grieg:






Μια διαφορετική εκδοχή μπορεί να βρει κανείς στην ιστοσελίδα του classic for kids, ίσως μάλιστα πιο ιδανική για μικρότερα παιδιά, μια και μαζί με τον χάρτη ακρόασης μπορούμε να παρακολουθήσουμε την ιστορία.
Άλλες δραστηριότητες που μπορούνε επίσης να προηγηθούν είναι αυτές ενεργητικής ακρόασης. Σε δραστηριότητες ενεργητικής ακρόασης καθοδηγούμε τα παιδιά με στοχευμένες ερωτήσεις, στις οποίες απαντάνε πριν (ως brainstorming activity) και κυρίως  κατά τη διάρκεια της ακρόασης.



Πως δουλέψαμε στην τάξη. Βήματα και διαδικασία.


Μάθημα 1ο.

Στοιχεία της μουσικής.

Ακόμη και αν έχουμε διδάξει στους μαθητές μας τα κύρια στοιχεία της μουσικής στο παρελθόν, μια σύντομη επανάληψη είναι πάντα καλή ιδέα. Μελωδία, ρυθμός, ενορχήστρωση, αρμονία, δυναμικές, τέμπο κτλ. Αυτά θα χρησιμεύσουν σαν οδηγός στο τι να προσέξουν κατά τη διάρκεια της ακρόασης.


Επικέντρωση στην μουσική φόρμα.

Η δομή του κάθε μουσικού έργου. Πως είναι οργανωμένη η κάθε μουσική σύνθεση από τον ίδιο τον συνθέτη, αποτελούμενη από μικρότερες φράσεις, οι οποίες όλες μαζί αποτελούν ένα μουσικό κομμάτι. Επαναλήψεις, εμφάνιση νέων φράσεων και μελωδιών είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε στους μαθητές.
Μερικές φορές μάλιστα, χρήσιμα είναι και παραδείγματα διαφορετικά, όπως η παρομοίωση μιας μουσικής σύνθεσης με ένα κείμενο το οποίο έχει εισαγωγή, ανάπτυξη ιδεών και κατακλείδα ή ακόμη και μια διαφορετική σκοπιά η οποία έρχεται από το  Music Theory academy, σύμφωνα με το οποίο οι μαθητές παροτρύνονται να φανταστούν το κάθε μουσικό έργο σαν ένα ταξίδι.

Τι καλύτερο όμως από μια δραστηριότητα, ώστε οι μαθητές μας να καταλάβουν οπτικά πλέον την μουσική φόρμα. Ο Robert Amchin παρουσιάζει μια τέτοια δραστηριότητα και η οποία ακολουθεί στο παρακάτω βίντεο. Προσωπικά χρησιμοποιώ το συγκεκριμένο μουσικό απόσπασμα ή ενίοτε κάποιο άλλο σύντομο μουσικό κομμάτι (2-3 λεπτά) από την εποχή μπαρόκ. Ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιώ αποσπάσματα εποχής μπαρόκ, είναι επειδή θεωρώ ότι με αυτά είναι ευκολότερο για τους μαθητές να κατανοήσουν την φόρμα:






Μάθημα 2ο

Κατευθυντήριοι οδηγοί.
Ηχητικά ορόσημα & γραφική παρτιτούρα.


Για να είναι πετυχημένος ένας χάρτης ακρόασης πρέπει να περιέχει  έναν συνδυασμό διαφορετικών οδηγών, οι οποίοι κατευθύνουν τον ακροατή με έναν οπτικό και κατανοητό τρόπο.  Και αυτό διότι ο οδηγός δεν είναι μια ολοκληρωμένη και λεπτομερής παρουσίαση του κάθε έργου, παρά ένας χάρτης που κατευθύνει τον ακροατή για τις σημαντικές μουσικές επισημάνσεις.
Ένα παράδειγμα τέτοιων γραφικών οδηγών είναι, ανάμεσα σε άλλα, η γραφική παρτιτούρα, graphic notation, η οποία εκφράζει το σχετικό τονικό ύψος και την πορεία της μελωδίας αλλά και την διάρκεια των ήχων αυτών που απαρτίζουν τις σημαντικές μελωδικές γραμμές.
Για παράδειγμα:



line up= continuous sound rising in pitchline down= continuous sound, falling in pitch
up and down= continuous sound rising then fallingdown and up= continuous sound falling then rising
flat line= continuous sound at same pitchdots= short sounds at different pitches
dot up= short sounds rising in pitchdot down= short sounds falling in pitch


Άλλοι αντίστοιχοι οδηγοί μπορεί να είναι:


  • τα διαφορετικά όργανα που ξεχωρίζουν,
  • πιθανά σημεία επανάληψης των σημαντικότερων μοτίβων κτλ..
Σε κάθε περίπτωση όσο λιγότερα συμπεριλάβουμε στον μουσικό μας χάρτη, τόσο πιο κατανοητό το αποτέλεσμα. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν θα συμπεριλάβει κανείς τις σημαντικότερες ακουστικές επισημάνσεις.


Μάθημα 3ο.

Παρουσίαση της διαδικασίας βήμα βήμα.

Στην επόμενη δραστηριότητα χτίζουμε "ζωντανά" έναν μουσικό χάρτη στον πίνακα κατά την διάρκεια του μαθήματος. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα περιλαμβάνει με αναλυτικό τρόπο όλα τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι μαθητές, βήμα προς βήμα. Για αυτό θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος. Καλό είναι λοιπόν να αφιερώσουμε ένα όλόκληρο 45 λεπτο μάθημα σε αυτό.
Για τη δραστηριοτητα αυτή διαλέγω οποιονδήποτε χορό από τη μουσική για μπαλέτο του Καρυοθράυστη του P.I.Tchaikovsky. Ο κινέζικος χορός είναι ιδανικός λόγω της ευκολίας στη κατανόηση της δομής αλλά και των μουσικών θεμάτων από διαφορετικά μουσικά όργανα. Είναι επίσης και μια εξαιρετική ευκαιρία για την εξάσκηση της γραφικής παρτιτούρας λόγω κυρίως της αλλαγής πορείας των μουσικών θεμάτων.




Σημαντικό επίσης είναι να δωθούν γραπτές οδηγίες στους μαθητές με όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν. Επίσης είναι σημαντικό κατά την διάρκεια της προηγούμενης δραστηριότητας, οπου δημιουργούμε μαζί τον μουσικό χάρτη στον πίνακα, να ακολουθήσουμε πιστά την σειρά αυτών των βημάτων.
Οι μαθητές πρέπει να κατανοήσουν ότι πρόκειται να ακούσουν προσεκτικά το έργο που θα διαλέξουν πολλές πολλές φορές, σταματώντας την μουσική και ξανακούγοντας συγκεκριμένα σημεία ξανά και ξανά. Ειναι λοιπόν απολύτως απαραίτητο να κάνουμε και εμείς το ίδιο, εκμαιεύοντας τις απαντήσεις κάθε φορά.

Ας μην ξεχνάμε ότι κάτι που για εμάς έρχεται με τον πιό απλό και φυσικό τρόπο, μπορεί να είναι μία από τις δυσκολότερες δεξιότητες για ένα παιδί, που δεν έχει μάθει να χρησιμοποιεί την ακοή του με τέτοιο τρόπο.


Επόμενα 2 με 3 μαθήματα.

Δημιουργία.

Οι μαθητές δημιουργούν και ο εκπαιδευτικός παρακολουθεί σε κάθε μάθημα την πρόοδο των μαθητών, συζητώντας πιθανές ερωτήσεις- απορίες.


Αποτέλεσμα.


Επιτυχία που θα εκπλήξει τον καθε εκπαιδευτικό μουσικής αλλά και τα ίδια τα παιδιά. Το πρόγραμμα είναι μια χρονοβόρα και πολλές φορές επίπονη διαδικασία και για τις δύο μεριές, εκπαιδευτικό και μαθητές. Δεν θα είναι λίγες οι φορές που θα νιώσουμε τόσο εμείς, όσο και οι μαθητές ότι υπάρχουν δυσκολίες που δύσκολα ξεπερνιούνται... Το αποτέλεσμα όμως θα μας ανταμείψει παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε... Και είναι εντυπωσιακό. Όχι μόνο το να κρατάς στα χέρια σου την δουλειά των μαθητών σου σαν αποτέλεσμα στο χαρτί...

Η αξία βρίσκεται κυρίως στον απώτερο σκοπό του προγράμματος. Να βλέπεις τους έφηβους μαθητές σου να είναι τόσο περήφανοι και ενθουσιώδεις για το έργο τους. Να ζεις καθημερινά την διαδικασία της αλλαγής της συμπεριφοράς και της στάσης τους απέναντι στην συμφωνική μουσική... Και τέλος να βλέπεις στα μάτια τους να γίνονται όλα κατανοητά. Φόρμα, μελωδία, ρυθμός, συναίσθημα. Όλα αυτά τα οποία επίμονα αρνούνταν, λόγω έλειψης κατανόησης, όλα φαντάζουν πιο καθαρά μπροστά τους...

Θα κρατήσω για πάντα εικόνες μαθητών οι οποίοι έρχονταν στο διάλειμμα τους στην αίθουσα μουσικής με τους φίλους τους, για να τους δείξουν τον χάρτη ακρόασης που βρισκόταν πια στον πίνακα ανακοινώσεων της αίθουσας μουσικής...











Το παραπάνω πρόγραμμα εμπνέυστηκε και υλοποιήθηκε από την εκπαιδευτικό μουσικής Βασιλική Μέντζου για πρώτη φορά το χειμερινό εξάμηνο 2017/2018, σε μαθητές ηλικίας 13 χρόνων, σε γενικό σχολείο της Στοκχόλμης στη Σουηδία.

References

https://www.musictheoryacademy.com/understanding-music/musical-structures/

https://flsunshinemusic.wordpress.com/2014/11/03/orchestra-unit-creating-a-listening-map/

https://www.musical-u.com/learn/visualizing-the-symphony-with-hannah-chan-hartley/?utm_source=ping_230817&utm_medium=ping&utm_campaign=ping

http://www.teachingideas.co.uk/notation/graphic-notation

https://www.symphonygraphique.com/about/


https://makingmusicfun.net/htm/f_printit_free_printable_worksheets/mountain-king-listening-map.php

http://www.classicsforkids.com/activitysheets/october2009.pdf

Comments